کارآموز

به نام خدا

پيشنهاداتي براي كيفيت بخشي به كلاس هاي چند پايه

عنوان فعالیتها :

1- استفاده از فناوری در بهبود فرایند یاددهی یادگیری کلاسهای چند پایه :

راهکارها :

1 – تشکیل دوره های ضمن خدمت برای معلمان در خصوص آشنایی با فناوری های نوین و مهارت های رایانه ای و دوره های باز آموزی

2 -  اگر امکان مجهز نمودن تمامی مدارس چند پایه در یک سال تحصیلی به فناوری های نوین نبود، می توان دانش آموزان پایه ششم را در یکی از مدارس مستقل تجمیع کرد و آن مدرسه را به این فناوری ها مجهز نمود.

3 – سعی شود تمامی مجتمع های روستایی به این قبیل فناوری ها تجهیز شوند ، تا مدارس چند پایه ی تحت پوشش ، بصورت امانتی از این وسایل در تدریس ها استفاده کنند. ( حداقل علاوه بر خود مجتمع یک دستگاه رایانه اضافی نیز در نظر گرفته شود و اتاقی مجزی ،تجهیز شود ، تا مدارس تحت پوشش از آنها استفاده کنند ) .

4 – لپ تاپ هایی توسط ادارات برای معلمان چند پایه ( به تدریج )خریداری شود و به معلمان چند پایه  اختصاص یابد و بصورت اقساطی از حقوق آنان کسر گردد.

5 –سعی شود هر طرحی بصورت آزمایشی در مدارس انجام می شود ( هوشمند سازی مدارس و....) حداقل در تعدادی از مدارس چند پایه نیز انجام شود.

6 – سعی شود بخشی از کمک های خیرین مدرسه ساز برای هوشمند سازی مدارس محروم و روستایی ، هزینه شود و خیرین مدرسه ساز برای سرمایه گذاری قسمتی از سرمایه شان در این بخش ترغیب شوند.

7 – طرحی توسط برخی ادارات در خصوص خریداری رایانه و... وهوشمند سازی مدارس چند پایه بصورت مشارکتی ( پرداخت نصف هزینه توسط مدرسه و کمک های مردمی و نصف دیگر توسط ادارات تابعه )  درحال اجراست که بنظر می رسد این طرح با وجود نقاط مثبت زیادش ، اگر تداوم یابد اثرات شگرفی در استفاده از این فناوری ها در کیفیت بخشی به کلاس های چند پایه دارد.

8 – معلمان چند پایه ی کوشا و فعال در عرصه ی تجهز مدارس به این فناوری ها و هوشمند سازی مدارس چند پایه مورد تقدیر قرار گیرند و به سایرین نمایانده شوند تا مشوقی برای دیگر همکاران علاقه مند شوند.

9 – سعی شود این نکته به معلمان چند پایه یاد آوری شود ، تا در خصوص اهمیت استفاده از فناوری های نوین در تدریس ، برای اولیای دانش آموزان در جلسات انجمن اولیا و مربیان و جلسات آموزش خانواده ، بحث و گفتگو شود تا آنان نیز به این مهم دست یابند تا به نوعی در تجهیز مدارس روستایشان به این فناوری ها ، مشارکت فعال داشته باشند.

10- برای آموزش بهتر این فناوری ها به معلمان می توان ؛ آموزش را به صورت مجتمعی و با حضور معلمان خود آن مجتمع ارائه داد تا با توجه به کمی نیروهای موجود در مجتمع ، کارآیی آموزش ها بیشتر شود.

2----تدوین طرح نظارت بر کیفیت کلاس های چند پایه و ارائه ی الگوهای اجرایی :

راهکارهایی برای بند الف ( تعریف اولویت ها ، وظایف گروه ها ، نحوه تشکیل آن وشیوه ی نظارت و...) :

نحوه ی تشکیل کارگروه تخصصی : کارگروه با حضور رئیس اداره یا معاون آموزشی و معلم راهنما (راهبر آموزشی ) ، کارشناس محترم آموزش ابتدایی ، کارشناس تکنولوژی و گروه های درسی و حداقل یکی از معلمان علاقه مند و شاغل در مدارس چند پایه و کارشناس فناوری تشکیل شود ( ترکیب اعضا این چنین باشد).

اولویت و وظایف گروه : سرکشی به مدارس چند پایه و آگاهی از دوره های ضمن خدمت برگزارشده برای معلمان چند پایه و پیش بینی آمارو تراکم دانش آموزی و تعداد نیروی انسانی مورد نیاز و پیگیری لازم برای نظارت بیشتر مدیر یا معاونان مجتمع ها بر نحوه  آموزش معلمان چند پایه و سعی در تجهیز نمودن مدارس چند پایه به وسایل آموزشی مورد نیاز با توجه به اولویت ها و نیاز سنجی و تشویق معلمان چند پایه فعال در زمینه های مختلف آموزشی و پرورشی فراگیران

– برپایی جلسات هم اندیشی معلمان چند پایه و بحث و تبادل نظر در خصوص اقدامات انجام شده در راستای کیفیت بخشی به مدارس چند پایه و انتقال تجارب ارزنده همکاران

 – شناسایی دانش آموزان تیز هوش مدارس ابتدایی روستایی و تشویق آنان برای تحصیل در مدارس خاص ( با توجه به راهکار شماره 4 / 5 و راهبرد کلان شماره 4 فصل پنجم سند تحول ).در مدارس ابتدایی روستایی علیرغم اینکه ممکن است دانش آموزان در کلاسهای مهد یا پیش دبستانی شرکت نکنند وحتی در مناطق دو زبانه نیز تحصیل می کنند اما با ورود به مدرسه چنان پیشرفت های شگرفی پیدا می کنند که باعث حیرت معلمان می شودکه لازم است از این استعدادها بهره وری بهتری صورت گیرد و در مدارس خاص با امکانات بیشتر ، ادامه تحصیل دهند.

--از وظایف دیگر این کارگروه با توجه به راهکار 4 / 4 سند تحول ، شناسایی اولیا با سواد دانش آموزان روستایی و استفاده از نظرات آنان برای بهبود یادگیری فرزندانشان و ایجاد فرصت های برابر آموزشی است .

--همکاری کارگروه متشکله با مدیران مجتمع ها برای جمع آوری دانش آموزان پایه ششم ابتدایی در یک کلاس مجزی ( یا در یکی از کلاس های مجتمع )تا به نوعی کلاس های چند پایه در امر آموزش ، اثربخشی بیشتری داشته باشندو عملا" به فراگیران پایه ی ششم ،  به صورت مجزی تدریس شود.

--شناسایی معلمان خلاق و موفق چند پایه و بهره گیری از نظرات آنان برای مدارس تحت پوشش مجتمع .

--بهره گیری مناسب از تعطیلی روزهای پنج شنبه ( هم برای معلمان و هم برای دانش آموزان ) با تشکیل کلاسهای قران  ، فوق برنامه یا آموزشی و برپایی جلسات هم اندیشی و نشست های صمیمی همکاران .

-- همکاری اعضای کارگروه برای در اختیار قرار دادن امکانات اداره از قبیل مینی بوس و ... برای دانش آموزان روستایی برای بازدید از موزه ها و کتابخانه و گردش های علمی و شرکت در جشن ها و مناسبت های مذهبی برای ایجاد فرصت های برابر آموزشی با توجه به بند شماره 8 بیانیه ی ارزش ها در سند تحول

--شیوه های ارزیابی و ابزارهای نظارت و.. : اطلاعات لازم در خصوص میزان مشارکت و فعالیت معلمان چند پایه در راستای وظایف محوله از سوی کارگروه تخصصی با همکاری با مدیران مجتمع ها کسب شود.

--با توجه به مطلب  فوق ،لازم است بند یا امتیازی برای تشویق همکاران فعال در این زمینه ها در فرم های گوناگون تنظیم شود .

--تشکیل نمایشگاه هایی از پیشرفت ها و دستاوردهای دانش آموزان مدارس چند پایه در امور مختلف آموزشی و ... در سطح مناطق و استان.

--فراخوان و کسب نظرات و تجارب ارزنده همکاران شاغل در مدارس چند پایه از طریق بخشنامه .

--مدارس چند پایه و تراکم دانش آموزی آنان  ، مد نظر قرار گیرند و به مدارسی که دانش آموزان مرزی یا با نیازهای ویژه و دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی را توامان دارند،پس از بررسی در کارگروه تخصصی  ،  معلم اضافه اختصاص یابد.

--کلاس آمادگی حداقل یکماهه برای دانش آموزان قبل از ورود به مدرسه در مناطق دو زبانه و چند پایه ، بصورت مشارکتی اولیا و اداره ، حتما" در نظر گرفته شود.( با توجه به راهکار 3 /5 سند تحول ). فراخوان هنرها ، صنایع دستی ، آداب و رسوم محلی ، شرایط اقلیمی منطقه و... در مناطق روستایی و عشایر و استفاده از تصاویر زیبای روستاهای ایران در کتاب های درسی و برنامه های آموزشی به صورت مکمل . ( با توجه به راهکار شماره 5/5 سند تحول بنیادین )

ب  ) راهکارهای عملی برای طراحی الگوی اجرایی نظارت و راهنمایی بر کار معلمان چند پایه :

استفاده از نقش راهبر آموزشی ( معلم راهنمای ) برجسته و متبحر و آگاه به مسائل آموزشی پایه های مختلف تحصیلی و مورد قبول معلمان چند پایه . چرا که بعضا" معلمان چند پایه بومی در روستاها دارای سابقه های تدریس نسبتا" بالایی می باشند.( انتخاب راهبر آموزشی از بین معلمان چندپایه ، به دلیل اشرافیت بر کل پایه ها ، اولویت داشته باشد).

-- پیش بینی و تفویض اختیارات لازم به راهبر آموزشی در تعامل با کارگروه تخصصی متشکله ، برای تشویق معلمان خلاق و فعال در کلاس های چند پایه .( اختیارات قانونی لازم برای معلمان راهنما پیش بینی شود ).

-- یک نفر از زبده ترین و کارآمدترین معلمان چندپایه ی هر منطقه ( بسته به تعداد مدارس چندپایه ی آن منطقه ) ، هم سطح با راهبر آموزشی کار نظارت و راهنمایی و همکاری با معلمان چندپایه ، را برعهده گیرد و بصورت تمام وقت آن کار را انجام دهد.( در مناطقی که مدارس چندپایه زیاد است ، صرف وجود یک راهبر آموزشی برای نظارت بر تمامی مدارس بویژه چندپایه ، کفایت نمی کند).

-- فرم جامع و کاملی با نظرخواهی از صاحبنظران آموزشی برای معلمان چند پایه، طراحی و در طول یک سال تحصیلی برای معلمان علاقه مند تکمیل و امتیاز دهی شود و برترین ها مورد تشویق قرار گیرند. ( در قسمت ب بند 4 بطور مشروح بیان شده است ) .

-- از نقش مدیران مجتمع های روستایی و معاونان آنان نیز بیشتر و بهتر استفاده شود. ( مدیر مجتمع صرفا" فردی نباشد که کارش رساندن بخشنامه ها بصورت صرف باشد) لذا از معلمان چند پایه ی صاحب ذوق و سلیقه و مشتاق برای مدیریت مجتمع های روستایی که اکثریت مدارس تحت پوشش آنها مدارس ابتدایی است ، استفاده شود. سرکشی و نظارت آنان بر مدارس بیشتر شود و از آنان خواسته شود تا با نظارت و سرکشی بیشتر ، ضعف ها و قوت های همکاران مدارس تحت پوشش مجتمع شان رایادداشت کنند وبا همفکری و همکاری یکدیگر در صدد ارتقا برآیند. .( می توان بسته به شرایط محل ، حداقل یکی از معاونین مجتمع ها را از بین معلمان چندپایه انتخاب نمود).

3 – تقویت مدیریت آموزشگاهی و مدیریت کلاس درس چند پایه :

الف )راهکارهایی برای  آموزش مدیران مجتمع ها در خصوص نحوه ی تدوین برنامه سالانه و... :

-- با توجه  به اضافه شدن پایه ی ششم به مدارس ابتدایی و نظام آموزشی 6-3- 3به نظر می رسدبهتر است در صورتی که مدارس تحت پوشش مجتمع های روستایی بیشتر ابتدایی باشد، مدیر مجتمع ها یا حداقل معاونان آن از معلمان چند پایه ی ابتدایی انتخاب شود نه از مقطع راهنمایی ( چرا که اشرافیت بیشتری نسبت به این مدارس دارند ) .

-- به نظر می رسد برخی از مدیران مجتمع ها نسبت به برنامه سالانه ، اطلاع کافی ندارند که برگزاری دوره های ضمن خدمت برای آگاهی ایشان ضروری به نظر می رسد.( با عنایت به راهبرد کلان شماره 3 فصل 5 سند تحول بنیادین ) .

-- لازم است مدیران مجتمع هایی که به مقطع ابتدایی آشنایی ندارند( با توجه به تغییرات عمده ای که در دروس این پایه ها صورت گرفته است ) لااقل در دوره های ضمن خدمت کتب جدید التالیف شرکت کنند ، تا برای سرکشی و نظارت بر مدارس تحت پوشش خود آگاهی مجملی داشته باشند . ( ابتدایی ، پایه و اساس یادگیری دانش آموزان است ).

-- برای تقویت مدیریت آموزشگاهی و مدیریت کلاس درس چندپایه ، شایسته است از همکارانی که سال های طولانی در مدارس تک پایه و مستقل تدریس می کرده اند و به دلایلی سالِ آخر خدمت خود را به مدارس چندپایه می روند و نیز همکارانِ سرباز معلم ، در این مدارس کمتر استفاده شود.

ب )راهکارهای عملی برای  تهیه و تولید بسته های آموزشی مناسب ، که به معلمان چند پایه در امر آموزش کمک کند:

-- فراخوان طرح ها و ایده هاو بسته های آموزشی تولید شده ی معلمان .چراکه ممکن است معلمان ایده های مناسبی در این خصوص داشته باشند ولی امکانات لازم را در خصوص تولید این بسته های آموزشی نداشته باشند.( با توجه به راهبرد 13 فصل 5 سند تحول ) .

-- برگزاری جشنواره ها و نمایش گاه هایی از تولیدات و بسته های آموزشی مناسب با کلاس های چندپایه .

--برای صرفه جویی و مصرف بهینه از وسایل آموزشی ، می توان حتی المقدور مجتمع های روستایی را به انواع کیت های ریاضی و .. مجهز کرد و مدارس تحت پوشش به صورت امانتی از این وسایل برای تدریس استفاده کنند. یا به نوبت با بردن دانش آموزان به مجتمع ، آنان با این وسایل کار کنندو از نزدیک مشاهده کنند.

--راهکار خرید مشارکتی وسایل آموزشی توسط مدارس و ادارات ، کمک موثری به تجهیز مدارس چند پایه می کند.

4 – برگزاری جشنواره " کیفیت بخشی به کلاس های چند پایه " :

الف ) راهکار عملی جهت اجرای کیفی جشنواره :

-- تشکیل گروه های آموزشی آموزشگاهی مدارس چندپایه در هر مجتمع و ارائه ی راهکار برای تولید بسته های آموزشی و استفاده از نظرات و تجربیات اساتید متخصص در این زمینه.

--فراخوان ایده ها ، طرح ها ، تجارب ارزنده معلمان چند پایه در این خصوص و تشویق همکاران برای شرکت در این فراخوان و ارائه ی مقالات کاربردی.

-- تهیه لیستی از مهارت ها وشایستگی های حرفه ای آموزگاران چندپایه (در سه حیطه  شنختی ، عاطفی ، مهارتی ) برای محاسبه و امتیازدهی جشنواره در جهت بالابردن سطح کیفی جشنواره

-- هماهنگی و ارتباط تنگاتنگ بین معلمان چند پایه و کارگروه تخصصی ، از طریق جلسات و تبادل نظر در جهت کیفیت بخشی به کلاس های چند پایه.

--شناسایی مدارس موفق چند پایه در سطح استان و شهرستان ( از ابعاد گوناگون آموزشی ، تربیتی ، بهداشتی ، فعالیتهای فوق برنامه و...)و استفاده از طرح های ابتکاری آنان و معرفی آنها در سطوح مختلف ، جهت بهره گیری سایر مدارس از آن ها جهت کیفیت بخشی به مدارس چند پایه ی دیگر

-- بهره گیری از طرح خوب و ارزشمند جشنواره الگوهای مناسب تدریس برای کیفیت بخشی به کلاس های چند پایه از نظر آموزشی و ابعاد دیگر.

-- در این قبیل جشنواره ها ، معلمان ِمدارس چندپایه با معلمان مدارس تک پایه مقایسه نشوند.

-- قبل از برگزاری جشنواره ها ، پارامترهای ارزش یابی جشنواره ها ، به همکاران شاغل در چندپایه اطلاع رسانی شود.

ب ) ارائه نظرات کارشناسی در خصوص عناوین و.... جشنواره :

--به نظر می رسد بهتر است این جشنواره در ابتدا بصورت تفکیکی برای معلمان مدارس چند پایه، از نظر کیفت بخشی به مسائل آموزشی ، پرورشی ، بهداشتی و...باشد و اقدامات خوب و موثر همکاران شاغل در مدارس چند پایه جهت کیفیت بخشی در هر یک از ابعاد ذکر شده ،مد نظر قرار گیرد.

--لازم است ضمن اخذ نظرات کارشناسان محترم آموزش ابتدایی مناطق و استان و نظرات معلمان چند پایه و بحث و تبادل نظر در کارگروه های تخصصی ، فرم خاصی در بر گیرنده ی تمام مهارت های معلمی ( شبیه فرم معلم نمونه )طراحی و تنظیم گردد ، بطوری که در این فرم سعی شود تمامی ویژگی های یک معلم خوب و موفق چند پایه منظور شده باشدو برای معلمان علاقه مند این فرم تکمیل شود و امتیاز دهی شود (همراه مستندات ) با عنوان فرم کیفیت بخشی به کلاس های چند پایه و برترین ها مورد تقدیر قرار گیرند و از نقطه نظرات آنان بهره برده شود.0 ( با عنایت به راهبردهای شماره13 و 6 فصل پنجم راهبردهای کلان سند تحول )

-- در تنظیم این فرم ها سعی شود ، فعالیت های موثر آموزشی معلمان نیز پررنگ تر دیده شود. چون به نظر می رسد در فرمهای دیگر( مثل انتخاب معلم نمونه ،  فعالیت های موثر آموزشی و آن کارهایی که باعث پیشرفت درسی و یادگیری بهتر در دانش آموزان شده است ، کمتر گنجانده شده است).

-- بعنوان مثال خوب است اگر برای این طرح فرمی تنظیم  می شود ، در این فرم این بندها در نظر گرفته شود و امتیاز دهی شود :-صرف شرکت در مسابقات علمی و مجلات رشد( 1 امتیاز ) ودر صورت  کسب رتبه نیز امتیاز جداگانه منظور شود.

-کسب رتبه در جشنواره های مختلف ( الگوهای مناسب تدریس ، معلم پژوهنده ، تولید محتوای الکترونیکی ، خوارزمی ، جابربن حیان و...)

-به ازای هر پایه اضافی در سال تحصیلی و یا مدیر آموزگاری امتیازجداگانه ای  تعلق گیرد.

-تقدیر نامه ها و ساعات دوره های ضمن خدمت ( بدون سقف امتیاز ) امتیاز دهی شوند.

-ارزشیابی های سالانه که توسط مدیران مجتمع ها برای معلمان چند پایه منظور می شود ، به لحاظ آشنایی مدیر مجتمع ها با کارکرد معلمین در طول یکسال تحصیلی از نزدیک ،در فرم های این جشنواره مد نظر قرار گیرد ( چون به نوعی در برگیرنده ی فعالیت های آموزشی معلمان نیز است )

- برای همکاری و تعامل مستمرمعلمان چند پایه  با مدیر و معاونان مجتمع ها ، امتیازی در نظر گرفته شود.( دریافت بخشنامه ها وارسال جوابیه آنها ، شرکت منظم در جلسات شورای معاونان و معلمان مجتمع و ارائه ی نظرات و...)

- در این فرم ها ، اختیاراتی نیز به مدیران مجتمع هابرای دادن امتیاز هایی به معلمان چند پایه ،  داده شود.

-- برای تشویق همکاران شاغل در مدارس چند پایه ، سهمیه ی معلم نمونه ی کشوری و استانی در قسمت معلمان چند پایه با توجه به فرم های جدید ، ارزیابی و بطور خاص مد نظر قرار گیردتا معلمان چند پایه یقین پیدا کنند کار آنان دیده می شود .

--از پیشرفت ها و ابتکارات انجام شده در مدارس روستایی و چند پایه ، فیلم برداری شود و از طریق برنامه های صدا و سیما به همگان منعکس شود تا آحاد مردم به نوعی با اقدامات موثر آموزش و پرورش در مناطق محروم و روستایی ، آشنا شوند.

-- در نهایت به هر صورتی که این جشنواره انجام گیرد ، برای اثر بخشی و انتقال آن به سایر همکاران ، لازم است تجارب ارزنده ی همکاران و موفقیت ها و عملکردهای خوب آنان که به نوعی باعث کیفیت بخشی به کلاس های چند پایه شده است به صورت های گوناگون حتی بصورت کتاب در اختیار سایر همکاران قرار گیرد.

لئو تولستوی :

بهترین معلم کسی است که دارای قابلیت خلق روش های تازه است و بهترین روش ها روش خاصی نیست ، بلکه یک هنر است . هرمعلمی باید تلاش کند در خود قابلیت کشف روش های جدید را بپروراند .